Kejl: Kejl quhet ena me të cilën matej masa dhe volumi i mallit nëse ai ishte i përshtatshëm për tu matur me masë, siç është gruri, elbi, hurmat etj. Kejli ndryshon nga pesha për faktin pesha shërben për të matur rëndesën e sendeve dhe jo volumin e tyre.

Që një mall të bëjë pjesë në mallrat e kamatës, ai duhet të jetë ose ushqim, ose vlerë (si arë, argjend, lekë, dollar etj.). Asnjë mall tjetër që nuk i ka këto tipare nuk bën pjesë në mallrat e kamatës dhe mund të këmbehet pa asnjë problem.

a)-Grupi i ushqimeve

Lloji:
1-Gruri 2-elbi 3-hurmat 4--kripa
Shaku i kamatës:
Matja e masës së tyre me Kejl, ushqime të përditshme dhe magazinimi i tyre.

b)-Grupi i vlerave

Lloji:
1-Ari 2-Argjëndi ose 1-Leku 2-Dollari
Shkaku i kamatës:
Vlera monetare

Rasti i parë: Këmbimi midis një lloji dhe të një grupi të vetëm, që do të thotë se janë të njëjtë në lloj dhe në shkak. P.sh: Ari me arin, ose leku me lekun, dollari me dollari ose gruri me grurin.Në këtë rast ndalohet vonesa në këmbim dhe shtesa në peshë njëkohësisht, që do të thotë se ndalohen dy lloje kamatash njëherësh, ajo e vonesë dhe ajo e shtesës. Pra nuk lejohet këmbimi i 20 lekë me 25lekë ose 2 dolarë me 3 dollarë, gjithashtu këmbimi duhet bërë dorë më dorë në vënd pa u ndarë nga njëri-tjetri. Gjithashtu lejohet këmbimi i 1 portokalli me 2 potokalle ose 2 vezë me 4 vezë, për arsye se ato shiten me numër dhe jo me kejl, ose p.sh: 4 kg mollë me 10 kg mollë jo dorë më dorë sepse molla nuk magazinohet në origjë por konsumohet në vënd.

Rasti i dytë: Këmbimi midis dy llojeve të ndryshme të të njëjtit grup, p.sh: Ari me argjëndin, ose leku me dollarin, ose ari me lekun, ose gruri me elbin. Në këtë rast lejohet shtesa por nuk lejohet vonesa, që do të thotë se mund të këmbehen me diferncë në Kejl apo vlerë. Psh: Lejohet këmbimi i 3000 lekë me 20 dollarë, ose 2 kelj elb me 4 kejl grurë, por me kusht që ky këmbim të kryhet dorë më dorë.

Rasti i tretë: Këmbimi midis dy grupeve të ndryshëm dhe llojeve të ndryshëm, p.sh: Ari me grurë, ose dollari me elb, ose leku me kripë, ose argjënndi me kripë. Në këtë rast lejohet vonesa gjithashtu edhe shtesa në peshë apo Kejl, p.sh: 30 lekë me 5 kg kripë jo në vënd por pas një viti, ose pas një muaji jo dorë më dorë.

Rasti i katërt: Këmbimi i mallrave që nuk kanë karakterisrikat e tipeve të lartpërmendur. Këto mallra nuk janë mallra kamate dhe mund të këmbehen pa asjnë problem siç jnë rrobat ose librat të cilat as nuk janë ushqim dhe as vlerë monetare.

Genc Plumbi