Alkoolizmi
Pa dyshim se prej cilësive negative të cilat e dëmtojnë individin, shoqërinë, familjen apo edhe një popull në përgjithësi, ekzistojnë një sërë sëmundje apo vepra të rrezikshme. Nga këto mundë të numërojmë një varg emrash të këtyre dukurive negative të cilat shoqëria jonë i njeh, por se shumë pak janë duke u ndërmarrë hapa për braktisjen e këtyre dukurive. Në mesin e këtyre dukurive negative shkatërruese bënë pjesë edhe alkooli. Vlen të cekët se nuk ka ndonjë organizatë qoftë zyrtare apo jo e cila i preferon një bashkësie konsumimin e kësaj pijeje dehëse.
Alkoolizmi është problem i dy fushave; i asaj shëndetësore dhe sociale, i cili lehtë mund te përfitohet e shumë vështir të shërohet.
Alkoolizmi është sëmundje që shkaktohet nga konsumimi kronik i pijeve alkoolike e që të shpie në paraqitjen e dëmtimeve të shëndetit fizik dhe psikik. Ndërsa personi që konsumon alkool ose alkoolist sipas OBSH (Organizata Botërore Shëndetësore) konsiderohet personi tek i cili është krijuar varësia fizike dhe psikike nga alkooli. Po ashtu personi i cili tregon sjellje të çrregullta të cilat vërtetojnë dëmtimet psikike dhe fizike të shëndetit janë si pasoj e konsumimit të alkoolit. Tek çdo person i cili konsumon këtë pije, mundë të kuptohet shumë lehtë ngecja dhe dëmtimi i tij. Për këtë nuk nevojitet që të bëhet një hulumtim i madh apo një analizë.
Rruga që shpie drejtë alkoolizmit
Ekzistojnë mënyra dhe drejtime të ndryshme që individin e qojnë gjerë tek përdorimi i kësaj pijeje. Për këtë shkak, kur t'i marrim parasysh disa çështje që ndoshta në shikim të parë duken jo problematike, ato e bëjnë individin që të gjejë një dukuri e cila sipas tij (personit që dëshiron të përdor alkool) është e arsyeshme dhe një lloj rrugëdalje nga gjendja që posedon.
Si shkak kryesor që shpie në alkoolizëm në aspektin sociologjik të njeriut, janë problemet sociale të cilat e drejtojnë individin në konsumimin e tij. Konsumimi i alkoolit bëhet në mënyrë për t'u ikur tensioneve, problemeve e telasheve të ndryshme, pastaj personat e bëjnë shprehi dhe pinë 5 deri 10 herë me shumë alkool si pasoj e rritjes se tolerancës ku vjen deri tek amnezia (harresa) alkoolike ku personi harron gjerat e një nate me par kur ka qenë duke pir atë. Dhe kështu ai fillon të pijë alkool edhe në vetmi d.m.th pa pranin e shoqërisë (ku tani më, në vetmi ka filluar dëshira patologjike e tij), kjo qon në humbje të kontrollit të këtij konsumuesi që është shenjë e varësisë fizike.
Në fazën e më vonshme, tek alkoolisti fillon pagjumësia, izolimi, gjykimi i vetvetes, stresi i madh dhe pendimi. Këto bëhen shkak për të konsumuar sasi edhe me të madhe alkoolike, ose dhe me keq se kjo; sjell mendime të tilla tek alkoolisti sa që ai të bëjë vetëvrasje si shkak i këtyre problemeve.
Personi i cili përdor alkoolin, bëhet person asocial, shkëput lidhjet me miqtë, kolegët, dashamirët, pastaj nuk ndjen as obligim ndaj familjes së tij. Tani më ai ka vetëm një dëshire dhe një obligim të vetëm në jetën e tij e ajo dëshirë është pirja e alkoolit. Ai më nuk është në gjendje për të bërë asgjë që ngrisin moralin dhe vlerën e tij. Ky person ka arritur "NE FUND", por ky fund mund të jetë dhe fillimi i një fundi pozitiv apo me një thënie tjetër, rruga drejt mjekimit të alkoolizmit.
Ndikimi i alkoolit në organizmin e njeriut
Pijet të cilat kanë përmbajtje alkoolike, veprojnë shumë shpejt në organizëm dhe kjo ndodh sepse alkooli ka peshë të vogël molekulare dhe në këtë mënyrë depërton lehtë në mukozë dhe shumë shpejt resorbohet (thithet). Kështu që kalon nëpër qeliza e sidomos në qelizat nervore të konsumuesit. Thithja e alkoolit fillon qysh në lukth e sidomos thithet më shpesh në zorrët e holla dhe në këtë mënyrë arrin në mëlçi ku dhe fillon zbërthimi i alkoolit. Ai, pastaj trajtohet në rrugë të ndryshme, përmes mushkërive ose veshkave (urinës). 90 % e tij zbërthehet ne dyoksid karboni dhe ujë.
Nëpër të gjitha organet që kalon alkooli në organizëm len gjurmë negative, deri në dëmtime te plota te këtyre gjurmëve. Andaj dhe konsumimi i tij konsiderohet sëmundje e jo ves dhe personi është alkoolist. Thënë shkurtë, alkooli dëmton pjesët organike më kryesore të njeriut.
"Dhuratat"që alkooli i fal organizmit
Përdorimi i çdo gjëje negative pa dyshim se sjell pasoja të rënda në organizmin e njeriut. Në këtë rast, alkooli trupin e njeriut e kaplon dhe e shndërron në një organizëm jo stabil dhe të sëmurë. Alkooli dëmton shumë pjesë organike. Nga këto po cekim vetëm disa më të rëndësishmet;
a) Dëmtimi i lukthit: Është sëmundje e cila paraqitet nga konsumimi i alkoolit, në fillim për shkak të rritjes së aciditetit të lukthit ku pastaj ky aciditet bije dhe paraqitet e ashtuquajtura "vjellje e mëngjesit"(vomitus matnitineus)
b)Dëmtimi i mëlçisë: Paraqitet në formë të verdhëzës së alkoolit, çrregullimeve yndyrore të mëlçisë dhe cirrozës se mëlçisë.
c) Dëmtimet e zëmrës dhe enëve të gjakut: Këto dëmtime janë shumë të shpeshta tek alkoolistet dhe se kjo paraqitet si pasojë e mungesës se vitaminës B gjegjësisht të asaj B1. mungesa e kësaj vitamine në trupin e njeriut sjell çrregullime.
d) Dëmtimi i pankreasit: Këto janë dëmtime akute ku ndodhin për shkak të konsumimit të pijeve të forta alkoolike dhe paraqitet narkoza e pankreasit që shpesh qon edhe në vdekje. Kurse dëmtimet kronike të pankreasit që paraqiten nga alkooli qojnë në çrregullime të sheqerit dhe shpesh herë dehjet na paraqiten me ulje të shumta të sheqerit. Kështu që i alkoolizuari mund të vdes si pasoj e komes hipoglikemike (sheqeri në nivel të ulët).
e) Dëmtimet e lëkurës: Këto paraqiten si pasojë e vitaminës B ku vërejmë se kemi lëkur të vrazhdë te konsumuesi i alkoolit.
f) Turbekulozi: Turbekulozi paraqitet shumë shpesh tek alkoolisti dhe se ai është shenjë e zvogëlimit të aftësisë mbrojtëse të organizmit (imunitetit). Kjo i jep mundësi bacilit të kohut në mënyrë që të zhvillohet ai.
g) Atrofia e trurit: Paraqitet si pasojë e konsumimit të alkoolit për një kohë të gjatë. Kjo sëmundje paraqitet me çrregullime të funksionit moral dhe intelektual të personalitetit.
gj) Depresioni: Po ashtu alkooli është shkaktar i depresionit që i sjell individit. Për këtë shkakë, depresioni e ngushton lirinë e tij mendore.
h) Deliriumtremens: Kjo është një psikozë akute e shpesh e alkoolistit.
Si pasojë e konsumimit të alkoolit duhet theksuar dhe paraqitja e xhelozisë alkoolike, epilepsia alkoolike etj.
Mjekimi i alkoolit
Pas dëmtimit të organizmit, paraqitet nevoja që ai të shërohet në një mënyrë apo në një tjetër. E para, për shkak të shpëtimit të konsumuesit nga kriza që e ka kapluar, dhe e dyta për shkak të mos përhapjes së personave të tillë dhe mos paraqitjes së problemeve në shoqëri.
Alkoolizmi nuk është ves por ai është një sëmundje e cila duhet trajtuar si e tillë dhe ajo ka shërim sikurse çdo sëmundje tjetër. Mirëpo, këtu nevojitet vullneti i alkoolistit dhe si faktor i rëndësishëm është edhe ndihma e shoqërisë, familjes, rrethit që rrethon alkoolistin etj.
Sot, në botën moderne zbatohen shumë teknika dhe metoda për shërimin e alkoolizmit. Ekziston e ashtuquajtura terapia individuale, pastaj terapia me punë në grupe të alkoolisteve të shëruar dhe atyre që janë alkoolist ose kanë dëshirë që të shërohen. Kjo metodë arrihet duke u konfrontuar ata se bashku, duke treguar eksperiencat e tyre negative si pasoj e alkoolizimit. Këto biseda që bëjnë ata, bëhen arsye e fortë dhe mjaftë e suksesshme e largimit të tyre nga alkooli. Duhet theksuar se edhe puna ne grupe me familje e cila jep rezultate fantastike, duke e përkrah familja personin për shërimin e tij, duke i ndihmuar në krizat që ai do kalon si pasoj e lënies së alkoolit dhe duke ja shpreh dashurin qe ai mendon se e ka humbur. Ky është një faktorë i rëndësishëm që e ndihmon alkoolistin të ketë mundësi të qëndrojë larg nga alkooli.
Praktikat e bëra kanë treguar se përveç vullnetit të alkoolistit është mjaft me rëndësi dhe shumë e nevojshme mbështetja familjare dhe e të gjithëve që janë në kontakt me alkoolistin për në rrugën e vështir të shërimit nga alkooli.
Sot, alkoolizmi mundë të mbetet vetëm një kujtim i keq, po që se keni vullnet dhe rreth të shëndosh mundohuni që t'i ofroni ndihmën maksimale alkoolistit për ta shpëtuar nga ky kurth dhe ves. Atë ta ndiejmë si një obligim human. Nëse ju apo dikush nga rrethi juaj vëren se dikush konsumon alkool me shoqëri, por edhe në vetmi, ai humb ekuilibrin, bëhet agresiv, braktis familjen, bën sjellje asociale, psikozë alkoolike etj. Duhet ta kuptoni se është koha që t'i shpallni luftë alkoolit, por edhe si pasojë e këtyre, asnjëherë mos e konsideroni alkoolistin si person të degjeneruar, por përkundrazi, konsiderojeni atë si një individ i cili kërkon dhe ka nevojë për ndihmën e secilit nga ne, pa marr parasysh a jemi familje, miq koleg apo diçka tjetër. Nëse ne mundë të arrijmë ta bëjmë këtë, kemi arritur të jemi human të mëdhenj të personave të nevojshëm.
Qëndrimi Islam ndaj alkoolit
Duke u bazuar nga aspekti mjekësorë i cili me sakrifica të mëdha mundohet që ta largoje këtë ves dhe vepër të shëmtuar nga individët dhe shoqëritë, padyshim se edhe feja islame që nga zbritja e Kur'anit qysh para 1400 viteve e ka ndaluar konsumimin e alkoolit dhe çdo pije tjetër e cila të shpie në këtë rrugë. Në këtë mënyrë islami, për ndalimin dhe largimin nga përdorimi i alkoolit, drogës apo të ngjashme me këto ka zgjedhur rrugën që shkallë shkallë të ndaloje rrepsishtë përdorimin e tij. Njëherë duke u drejtuar njerëzve se dëmet që sjell alkooli janë shumë më të mëdha se dobia, pastaj duke i kufizuar ata në pije jashta kohëve të namazit, që të mos kryejnë namazin të dehur dhe më në fund duke u treguar atyre se përdorimi i tij repsishtë është i ndaluar - haram. Andaj, islami solli edhe normën dhe dënimin e atij që konsumon alkool pas ndalimit përfundimtarë në suren El-Maide, ajeti 90 - 91, duke thënë:
"O besimtarë! Me të vërtetë, pijet alkoolike, bixhozi, idhujt dhe shigjetat e fallit janë vepra të ndyta nga punët e djallit. Prandaj, largohuni nga këto, me qëllim që të shpëtoni. Vërtet, djalli me pije alkoolike dhe me bixhoz kërkon që të fusë midis jush armiqësi e urrejtje dhe t'ju shmangë nga të kujtuarit e Allahut dhe kryerja e namazit. Prandaj, a po hiqni dorë"?
Po të njëjtën ndalesë e thekson edhe Pejgamberi Muhammedi a. s. në hadithet e tija duke u sqaruar gjithë njerëzimit se duhet që të largohemi sa më shpejt nga ky ves dhe që të mos e humbim as këtë botë dhe as tjetrën. Apo të mos i sjellim dëm vetes, familjes rrethit etj, e që edhe për këtë Kurani në suren En-Nisa ajeti 29 thekson: "Dhe mos e mbytni veten tuaj".
Shihet shumë qartë se konsumimi i alkoolit sulmohet nga shumë organizata, individ e aq më shumë kurë këtë e ndalon All-llahu. Bazuar nga këto, ne i drejtohemi çdo të riu qoftë femër apo mashkull, pa marr parasysh se cilës kombësi i takon apo cilës sferë të popullatës i takon ai, të filloje që sa më parë ta shpëtoje vetveten, familjen dhe të tjerët nga kjo sëmundje, dëmi i së cilës është shumë i madh dhe rezultati së cilës është vetëvrasja. Asnjë prind nuk dëshiron që të humbas fëmijën e tij, qetësinë familjare e as që ka dëshirë që të përballohet edhe me një të tret konsumues të alkoolit. Të mundohemi që të gjithë nga një kënd ta e shpëtojmë atë person i cili e posedon këtë dukuri negative shkatërruese, e në anën tjetër t'i mbyllim rrugët që të qojnë gjerë tek kjo dukuri. Të mos harrojmë se ekzistojnë pije tjera jo dehëse me anë të të cilave individi mundë të gjejë qetësinë dhe ç'lodhjen e tij. Për këtë shkak aspak nuk është e nevojshme që të jemi një kandidat që përdorim alkool.
.
Erëza Salihu
Studente në Fakultetin e Mjekisë
"Universiteti i Prishtinës"
|
